احکام لیله الرغائب
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
احکام لیله الرغائب را از این سایت دریافت کنید.
اعمال لیله الرغائب چیست؟ + فضیلت و دعای شب آرزوها و نماز لیله الرغائب
شب آرزوها یا لیله الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب (اولین پنجشنبه شب رجب) است که اعمال، دعا، نماز، ازشو فضیلت‌های مخصوص دارد.
۳۰ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۸:۳۳
اعمال لیله الرغائب چیست؟ + فضیلت و دعای شب آرزوها و نماز لیله الرغائب
شب آرزوها یا لیله الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب (اولین پنجشنبه شب رجب) است که اعمال، دعا، نماز، ازشو فضیلت‌های مخصوص دارد.
به گزارش ایمنا ماه رجب از جمله زمان‌های خاص به شمار می‌رود از جمله ویژگی‌های انحصاری ماه رجب، لیله الرغائب است. در وصف شب آرزوها گفته شده در این شب درهای رحمت الهی به سوی زمینیان گشوده شده است و عرشیان همه آماده اند تا در بزم دعا و نیایش زمینیان حضور یابند.
بیشتر بخوانید:
متن شب آرزوها ۱۴۰۰ + پیام، دعا و استوری
لیله الرغائب ۱۴۰۰ + ارزش و متن شب آرزوها
اعمال لیله الرغائب ۱۴۰۰ + ارزش، دعا، نماز و متن شب آرزوها
شب آرزوها در سال ۹۹
لیله الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب است که با سی بهمن ۱۳۹۹ مصادف است.
لیله الرغائب به چه معناست؟
کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش بسیار است و معنای اول «لیله الرغائب» یعنی شبی که توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و انسان در این شب تمایل زیادی به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با خالق خویش دارد.
معنای دوم، «لیله الرغائب» یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و انسان‌ها با رو آوردن به درب پر مهر خداوندی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت عطا و بخشش بی کرانه حضرت حق می‌گردند و بر اساس روایاتی که درباره فضیلت و برکت این شب مطرح شده است هر دو معنا درست و صحیح تلقی می‌شود.
شب آرزوها چه شبی است؟
در واقع لیله الرغائب ضیافتی برای خواستن بهترین‌ها است و او که بخشنده‌ترین بخشندگان است، کرمش هیچ گاه توقف پذیر نبوده و نخواهد بود.
فضائل شب آرزوها و لیله الرغائب
در این شب فرشتگان از آسمان به زمین خاکی سرازیر می‌شوند و ساکن زمین می‌شوند و پیغامبر نیت‌های پاک بندگان خداوند هستند؛ بنابراین ضمن تاکید بر اعمالی که مربوط به چنین شبی است، فرصت نیت خواسته‌های به حق و آرزوهای دست یافتنی را نمی‌توان از دست داد، این شب اهمیت و بزرگی شب جمعه و ماه رجب را در خود جمع کرده است.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) نیز در بیان عظمت و اهمیت ماه رجب می‌فرمایند: خداوند متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای به نام داعی قرار داده است هرگاه ماه رجب فرا رسد آن فرشته دعوت کننده هر شب تا به صبح گوید: خوشا به حال کسانی که به ذکر الهی مشغولند خوشا به حال کسانی که با میل و رغبت تمام رو به سوی درگاه خدا آرند و خداوند می‌فرماید: من همنشین کسی هستم که با من همنشین باشد و مطیع کسی هستم که فرمان مرا ببرد و آمرزنده‌ام کس را که از من طلب آمرزش کند این ماه رجب ماه من، بنده هم بنده من و رحمت هم از آن من است. هر کس مرا در این ماه بخواند پاسخ مثبت دهم و هر کس از من چیزی بخواهد به او عطا کنم و هر کس از من هدایت جوید هدایتش کنم و من این ماه را وسیله ارتباط بین خود و بندگانم قرار داده‌ام پس هر کس به آن چنگ زند به من می‌رسد.
رسول خدا (ص) من باب فضیلت و برکت ماه رجب در روایتی دیگر فرموده‌اند:
«وَ لَکِنْ لَا تَغْفُلُوا عَنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ جُمُعَةٍ فِیهِ [منه ] فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ وَ ذَلِکَ أَنَّهُ إِذَا مَضَی ثُلُثُ اللَّیْلِ لَمْ یَبْقَ مَلَکٌ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا یَجْتَمِعُونَ فِی الْکَعْبَةِ وَ حَوَالَیْهَا وَ یَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ اطِّلَاعَةً (إقبال الأعمال (ط - القدیمة)،ج ۲، فصل فیما نذکره من عمل أول جمعة من شهر رجب.....، ص :۶۳۲)از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را "لیلة الرغائب" می‌نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که مقداری از شب گذشت، هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند.»
در روایات آمده است:
عن رسول اللَّه صلی الله علیه و آله- فی ذِکرِ فَضلِ شَهرِ رَجَبٍ-: لا تَغفُلوا عَن أوَّلِ لَیلَةِ جُمُعَةٍ مِنهُ، فَإِنّها لَیلَةٌ تُسَمّیهَا المَلائِکَةُ لَیلَةَ الرَّغائِبِ، وذلِکَ إنَّهُ إذا مَضی ثُلُثُ اللَّیلِ لَم یَبقَ مَلَکٌ فِی السَّماواتِ وَالأَرضِ إلّایَجتَمِعونَ فِی الکَعبَةِ وحَوالَیها، …، فَیَقولُ لَهُم: یا مَلائِکَتی، سَلونی ما شِئتُم، فَیَقولونَ: رَبَّنا، حاجَتُنا إلَیکَ أن تَغفِرَ لِصُوّامِ رَجَبٍ، فَیَقولُ اللَّهُ تَبارَکَ وتَعالی: قَد فَعَلتُ ذلِکَ.از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید، زیرا شبی است که فرشتگان آن را لیلة الرغائب می‌نامند به این جهت که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته‌ای در آسمان و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند و آنگاه خداوند متعال به فرشتگان می‌فرماید: ای فرشتگانم هر چه میخواهید از من درخواست کنید، فرشتگان عرض می‌کنند: حاجت ما این است که از روزه داران رجب در گذری. خداوند متعال می‌فرماید این کار را انجام دادم.
اعمال لیله الرغائب و شب آرزوها
از مهمترین اعمالی که می‌توان برای شب «لیلة الرغائب» نام برد خواندن دوازده رکعت نماز است، پنجشنبه اول ماه رجب که همان لیله الرغائب است روزه بگیرید و چنانچه وارد شب جمعه شدید میان نماز مغرب و عشاء نماز دوازده رکعتی را به جا آورید.
نماز مخصوص لیله الرغائب
نمازی دوازده کعتی به صوت هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه «سوره قدر» و دوازده مرتبه «سوره توحید» می‌خوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی هفتاد مرتبه می‌گویی:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ].
خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست
سپس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی:سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح
لیلةالرغائب
لیلةالرغائب
نیایش
نافله‌های روزانه•عید•جعفر طیار•استغاثه•استسقاء
دعاهاکمیل•توسل•افتتاح•ابوحمزه•عرفه•ندبه•سمات•فرج
مناجاتهامناجات خمس عشر•مناجات شعبانیه
زیارات مشهورعاشورا•وارث•امین‌الله•جامعه کبیره•آل‌یاسین
اذکارتکبیر•تحمید•تهلیل•تسبیح•تسبیحات حضرت زهرا•صلوات•ذکر یونسیه•استغفار•تعقیبات
کتاب‌های دعامفاتیح الجنان•صحیفه سجادیه•مصباح المتهجد•اقبال الاعمال•مفتاح الفلاح
روزها و ماههاشب قدر•نیمه شعبان•روز عرفه•رمضان•رجب•ذی‌الحجه•لیلةالرغائب
مفاهیم وابستهدعا•مناجات•زیارت•عبادت•تسبیح•استجابت دعا•التماس دعا
لَیلَةُ الرَّغائِب نخستین شب جمعهٔ ماه رجب است که در آن امید به بخشش‌های فراوان از سوی خداوند است. بر اساس روایتی از پیامبر(ص) در این شب فرشتگان به کعبه می‌آیند و از خدا درخواست می‌کنند روزه‌دار در ماه رجب را ببخشد. در این روایت، همچنین خواندن دوازده رکعت نماز با کیفیتی خاص پس از عشاء تا قبل از نیمه شب توصیه شده است. جمعی از عالمان شیعه و سنی، روایت مذکور را جعلی دانسته‌اند. گروهی از فقها انجام اعمال لیلة الرغائب را به امید مطلوبیت (رجاءً) جایز می‌دانند.معنای واژه
لیله به معنای شب است و کلمهٔ «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است.[۱] بنابراین «لیلة الرغائب» هم می‌تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار است و هم می‌تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است. با توجه به روایتی که در فضیلت این شب نقل شده هر دو معنا درست است.[۲]
فضلیت و اعمال
بر پایه حدیثی که از پیامبر(ص) در کتاب اقبال الاعمال سید ابن طاووس نقل شده، این شب را ملائکه، لیلة الرغائب نامیده‌اند. زمانی که یک‌سوم از این شب بگذرد، فرشته‌ای در آسمان و زمین باقی نمی‌ماند، مگر اینکه در کعبه و حوالی آن جمع می‌شوند. خداوند به فرشتگان می‌گوید هرچه میخواهید درخواست کنید. فرشتگان گویند درخواست ما بخششِ فرد روزه‌دارِ ماه ماه رجب است. خدا پاسخ می‌دهد: آن را انجام دادم.[۳]
در روایت لیلة الرغائب آمده است نخستین پنجشنبه ماه رجب روزه گرفته شود و در شب جمعه، بعد از نماز عشاء تا قبل از نیمه شب، دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، و دوازده مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود و پس از نماز هفتاد بار ذکر «اَللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحمّدٍ النَّبیِّ الاُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ» گفته می‌شود. پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر «سُبّوحٌ قُدّوسٌ رَبُّ المَلائِکَةِ وَ الّروحِ»، و پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِّیُّ الْاَعْظَمُ» گفته می‌شود. همچنین نمازگزار باید دوباره به سجده برود و هفتاد مرتبه ذکر «سُبّوحٌ قُدّوس رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرّوحِ» بگوید و سپس می‌تواند حاجت خود را از خدا بخواهد.[۴]
تردید در سند حدیث
قدیمی‌ترین منبع شیعی موجود که روایت فضیلت اولین شب جمعه ماه رجب و اعمال آن را بدون ذکر سند نقل کرده، «مفید العلوم و مبید الهموم» منسوب به محمد بن عباس خوارزمی است. البته درباره انتساب کتاب به خوارزمی و نیز مذهب او اختلاف‌نظر وجود دارد.[۵] سید بن طاووس نیز گفته است که این روایت را از برخی کتاب‌های علمای شیعه نقل می‌کند؛ با این حال سندی برای این حدیث ذکر نکرده است.[۶]
در کتاب‌های اهل سنت نیز این حدیث، ساختگی معرفی شده است.[۷] ابن جوزی در کتاب الموضوعات این حدیث را جعلی معرفی می‌کند.[۸] محی‌الدین نووی در شرح صحیح مسلم، نماز لیلة الرغائب را بدعتی زشت دانسته که گروهی از علما در ردّ آن کتاب نوشته‌اند.[۹] به عقیده برخی، گرچه این حدیث به لحاظ سند، ضعیف است؛ اما حتی طبق مبانی اهل سنت، قرائن كافی مبنی بر جعلی‌بودن این روایت وجود ندارد.[۱۰]
گروهی از فقیهان معاصر شیعه همچون میرزا جواد تبریزی و فاضل لنکرانی انجام اعمال این شب را به امید مطلوبیت(رجاء) نه‌تنها جایز، بلکه راجح (بهتر) دانسته‌اند.[۱۱] مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه، در واکنش به جعلی‌بودن حدیث لیلة الرغائب، راه‌هایی برای اثبات مشروعیت انجام اعمال لیلة الرغائب و سایر دعاها و نمازهای مستحبی كه سند معتبری ندارند، ارائه کرده است.[۱۲] [یادداشت ۱] به گفته او با توجه به قاعده تسامح در ادله سنن بجا آوردن نماز رغائب از باب استحباب يا رجا بلامانع است؛ اما به گفته برخی پژوهشگران، اين قاعده در تنها مورد روایات ضعیف الاسناد جاری است نه احادیثی که حکم به مجعول‌بودن آنها شده است. بنابراین می‌توان گفت فقهایی که حکم به استحباب یا جواز اقامه آن به قصد رجا کرده‌اند ـ از جمله سید ابن‌طاووس، علامه حلی، علامه مجلسی و مامقانی ـ روايت را جعلی ندانسته‌اند.[۱۳]
جستارهای وابسته
دحو الارض
پانویس
↑ فرهنگ ابجدی عربی فارسی، ج۱، ص۴۳۶.
↑ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۵ش، ص۶۱۸، اعمال ماه رجب.
↑ ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۸۵.
↑ ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۸۶.
↑ ژیان، «بررسی و داوری ادله بی‌اعتباری روایت لیلةالرغائب»، ص۱۲۹؛ طیب‌حسینی، «بررسی اعتبار روایت «لیلة الرغائب» و تحقیق در معنای رغائب»، ص۲۸۰.
↑ ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۸۵.
↑ حسینیان مقدم، پیشینه‌شناسی خبر «لیلة الرغائب»، پایگاه اندیشوران حوزه؛ حب‌الله، إضاءات في الفکر و الدین و الإجتماع، ۱۴۳۵، ج۳، ص۴۲۵.
↑ ابن الجوزی، الموضوعات، ۱۹۶۶، ج۲، ص۱۲۵.
↑ نووی، شرح صحیح مسلم، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۰.
↑ ژیان، «بررسی و داوری ادله بی‌اعتباری روایت لیلةالرغائب»، ص۱۲۳.
↑ تبریزی، صراط النجاة فی اجوبة الاستفتائات، ۱۳۹۱، ج۱۰، ص۳۴۰؛ فاضل لنکرانی، جامع المسائل، انتشارات امیر قلم، ج۲، ص۱۷۲؛ صافی گلپایگانی: معارف دین، ۱۳۹۱، ج۳، ص۲۵۸.
↑ بيانات در ابتدای درس خارج فقه در تاریخ ۱۳۹۶/۰۱/۱۹، سایت مدرسه فقاهت.
↑ ژیان، «بررسی و داوری ادله بی‌اعتباری روایت لیلةالرغائب»، ص۱۲۹.
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟