نقد شعر

نقد شعر را از این سایت دریافت کنید.

پایگاه نقد شعر

این پایگاه با هدف نقد و بررسی شعر فعالیت می‌کند

ارسال شعر

منتقدان

منتقدان به‌علاوه نقد

مروری بر [«حالا» بُعدِ ماضی بعدن بود] اثر رضا روزبهانی/ نشر خوزان / ارمغان بهداروند

بازخوانی 《 گون از نسیم پرسید》 / رحمت‌اله رسولی‌مقدم

دید و دریافت‌ها از بینش و نگرش‌های حسن ریاضی (ایلدیریم) / آیدین ریاضی

افسانه‌ی نیما؛ مانیفست شعر نو / رحمت‌اله رسولی‌مقدم

گریز از مرکز / رحمت‌اله رسولی‌مقدم

خودتان شگرد بسازید / روح‌الله احمدی

تنازع بقا؛ نزاع انتزاعی / رحمت‌اله رسولی‌مقدم

متکلف وحده؛ متکلم مع‌الغیر / رحمت‌اله رسولی‌مقدم

از مسیر لذت ببریم / احسان حسینی‌نسب

هنجارشکنی های دستوری در شعر، با نگاهی به اشعار سهراب سپهری / انسیه موسویان

دانستن مقدمات شاعری / مجتبا صادقی

اصالت و اجبار / ابراهیم اسماعیلی اراضی

معنای هنر / محمدجواد آسمان

فرض کنید که برای شاعری دیر به دنیا آمده‌ایم! / یزدان سلحشور

ماهیت و ساختار شعر / محمد مستقیمی

شاعری طبعِ روان می‌خواهد.... / لیلا کردبچه

جای خالی امروز در شعر / فریبا یوسفی

نکات ضروری / ضیاءالدین خالقی

طنز و شگردهای طنزپردازی / روح‌الله احمدی

دو تصور رایج اما غلط در خصوص شعر / امیرعلی سلیمانی

آیا شبکه‌های اجتماعی به سود شاعران جوان است یا به ضررشان؟ / آرش شفاعی

نرو سمیه... ترانه ای به مثابه هنر یا سرگرمی؟ / احمد امیرخلیلی

در غیاب مدارسِ شعر / ارمغان بهداروند

بخشی از ایرادات کلی شعر شاعران حاضر در پایگاه ... / صابر ساده

شکسته وزنی نفرمایید. / ساجده جبارپور

چرا باید ویراستار خودمان باشیم؟ / احسان رضایی

بررسی سه شعر از از علی‌اصغر عالی‌زاده / عبدالله مقدمی

شعر همه‌چیزدار، شعر بی‌همه‌چیز / دکتر وحید عیدگاه طرقبه‌ای

طلوع شاعری امیدبخش در افق شعر معاصر / دکتر محمد دهقانی

در کلاس درس اخوان‌ثالث / حمیده نوروزیان

«ققنوس و قمری» و «شکایت عاشق» / معرفی کتاب

دربارۀ وجه‎شبه، اهمیت، و انواع آن / لیلا کردبچه

برش‌های درون‌سطری-بخش دوم / لیلا کردبچه

برش‌های درون‌سطری ـ بخش اول / لیلا کردبچه

نیما آغازگر راه نو

از هیچ طنز نوشتن / روح‌الله احمدی

شعر نو: طفل صد ساله / حمیده نوروزیان

توازن نحوی؛ تداعی‌گرِ موسیقیِ سنتی در شعر نیمایی و سپید / لیلا کردبچه

هرکه را طاووس خواهد... / روح‌الله احمدی

اهمیت کنایه در طنز / روح‌الله احمدی

آرشیو

منهای نقد

ایبنا / حسن ذوالفقاری، استاد زبان و ادبیات فارسی درگذشت.

ایبنا / درنگی بر یک زندگی مهدی آذریزدی / مرحمت شما زیاد!

ایبنا / شهریار از زبان حسین منزوی

باشگاه خبرنگاران جوان / معرفی نویسنده‌ای که هرگز مدرسه نرفت

ایبنا / شاعر معاصر باید مصداقی شعر بگوید و نگاه نافذی در عرصه‌های اجتماعی داشته باشد

ایسنا / یوسفعلی میرشکاک: رباعی در روزگار ما هایکو و تقلبی شده است

ایسنا / ضرر کنکور برای ادبیات!

خانه کتاب / چهلمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران فراخوان داد

ایسنا / جشنواره شعر فجر فراخوان داد

مهر / انتشار کتاب گزیده‌ شعرهای «مفتون امینی» برای نوجوانان

خانه کتاب / جهان ما را با ادبیات می‌شناسد

ایسنا / مجله «چامه» ویژه شمس لنگرودی

ایسنا / شعری جعلی به نام قیصر امین‌پور

ایبنا / انتخاب کتاب برای کودکان را به خود آنها بسپارید

خانه کتاب / آغاز ثبت‌نام دومین دوره مجازی کارگاه‌های شعر پایگاه نقد شعر

خانه کتاب / شنبه‌های شعر/شب سوم بیست و پنجم اردیبهشت/همراه با مجتبا صادقی

ایبنا / کوتاه مثل آه....منصور اوجی درگذشت

خانه کتاب / شنبه‌های شعر/شب دوم هجدهم اردیبهشت/همراه با لیلا کردبچه

خانه کتاب / دوشنبه‌های شعر/شب اول ششم اردیبهشت/همراه با غلامرضا طریقی

ایسنا / عین غول‌های قدیمی/مستندی درباره محمدباقر کلاهی اهری

ایبنا / امروز سالروز تولد اخوان است....

ایبنا / به مناسبت زادروز هوشنگ ابتهاج

مهر / برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر

ادبیات ایرانی / فراخوان پانزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر

ایبنا / «فقط تویی که منم» مجموعه شعر قربان ولیئی به زودی منتشر می‌شود

ایسنا / فراخوان جایزه کتاب سال شعر ایران به انتخاب «خبرنگاران»

ایبنا / جزئیات طرح پاییزه کتاب 99

مهر / پنجاهمین شب شاعر، ویژه قیصر امین پور برگزار شد

مهر / "شعر معاصر نام‌ناپذیر است"/گفت‌وگو با "علیرضا بهنام"

فارس / "با سنگ زدن حرمتِ این آینه نشکست"...دو غزل از محمدجواد آسمان در واکنش به هتک حرمت حریم پیامبر نور و رحمت(ص)

ایسنا / مسابقه کتابخوانی مجازی «غزلیات حافظ»

فارس / به رُشدی اقتدا کردی چنین خبطی چرا کردی؟

مهر / نتیجه اولین مرحله داوری ششمین جایزه احمد شاملو

مهر / «هفتاد کشیش یخی» کتاب سال شعر خبرنگاران ایران شد

مهر / برگزیدگان نخستین مهرواره شعر آیینی «اشک ماه» معرفی شدند

مهر / گفت و گو با حافظ ایمانی

ایبنا / گزیده اشعار "جهان‌ملک خاتون" به همّت بنفشه حجازی منتشر شد

ایبنا / فراخوان جایزه ادبی مشهد

ایبنا / «تاریخ اندوه» عدنان الصائغ در انتشارات فصل پنجم

ایبنا / چاپ عربی «دمی با خیام» از علی دشتی

آرشیو

نقدها

جزییات شعر، در گام‌های نخست / نقد فریبا یوسفی بر شعر عباس گودرزی

سعی کنید از شعر ایران ایراد بگیرید / نقد لیلا کردبچه بر شعر حامد صمیمی

غزل‌هایی با ابیات نو و نئوکلاسیک و... / نقد ضیاءالدین خالقی بر شعر آرزو حاجی خانی

وزن / نقد امیرعلی سلیمانی بر شعر محمد ، خوش بین

از مضمون به قافیه برسیم / نقد روح‌الله احمدی بر شعر محدثه نبی حسینی

به توانِ ساختاریِ واژه‌ها توجه کنید / نقد لیلا کردبچه بر شعر مهرشاد حسینی

ورژن بعدی لطفا / نقد مجتبا صادقی بر شعر یونس قلی پور

فضاسازی / نقد جواد چراغی بر شعر نازنین زهرا حاصلی

وزن در اولویت است / نقد روح‌الله احمدی بر شعر نازنین زهرا حاصلی

از تقطیع افراطی سطرها بپرهیزید / نقد لیلا کردبچه بر شعر مرضیه نودهی

طراحی زبان بر اساس زمان خلق / نقد ارمغان بهداروند

همه‌جا تناسب و هارمونی رعایت شود / نقد ضیاءالدین خالقی بر شعر میر محمد شهیدی

منبع مطلب : www.naghdesher.ir

نقد شعر در ادبیات فارسی – انسان‌شناسی و فرهنگ

در زبان نویسندگان و شاعران از گذشته تاکنون همراه با لطایفی از تذکره‌های فارسی(1)کتاب‌های زیادی در نقد ادبی یا نقد و بررسی آثارِ برخی شعرا در دوران معاصر به قلم متخصصان نوشته شده است. اما در سروده‌ها و نوشته‌هایی از شاعران و ادیبانِ قدیم تا معاصر نیز

نقد شعر در ادبیات فارسی

مجله ادبی نوپاادبیات

توسط وب گاه در فروردین ۳۰, ۱۴۰۰

نوشته‌های مرتبط

بررسی تطبیقی شخصیت آشیل-اسفندیار و رستم-هکتور در…

آذر ۹, ۱۴۰۱

فرایند شکل گیری تفأل با نگرشی به فال زدن به دیوان…

آبان ۲۸, ۱۴۰۱

تداوم فرهنگ موسیقایی ساسانی تا سده پنجم هجری (بخش…

شهریور ۳۰, ۱۴۰۱

کتاب‌های زیادی در نقد ادبی یا نقد و بررسی آثارِ برخی شعرا در دوران معاصر به قلم متخصصان نوشته شده است. اما در سروده‌ها و نوشته‌هایی از شاعران و ادیبانِ قدیم تا معاصر نیز اظهاراتی از جنسِ نقدِ شعر می‌توان یافت. گردآوری این مطالب مقدمات نوعی تاریخ نقدِ ادبی در کلام شعرا و نویسندگان را فراهم می‌آورد. به‌هرحال، حتما برای اهل شعر جالب است که بدانند شهید بلخی شاعر قرن سوم به شعرِ شاعر دیگری اشکال گرفته است.

در جاهایی که شاعران و نویسندگان، و نه علما و منتقدانِ حرفه‌ای، آثار همگنان و همکارانِ خود را نقد کرده‌اند، گرچه اغلب دور از اصطلاحات تخصصی و علمی، و گاه حتی غرض‌آلود است، اما حاویِ یک نگاه درونی‌ست که منظرِ بیرونیِ منتقدان و متخصصان از آن خالی‌ست. نگاه درونی یک شاعر یا داستان‌نویسِ خلاّق به شعر و داستانِ دیگر شاعران و داستان‌نویسان، با ارزش و کارآمد است، حتی اگر دور از بیانِ دقیق و علمی بوده، و تنها نظرِ ذوقی‌اش را در تأیید یا رد اثر دیگری اظهار کرده باشد.

نویسنده یا شاعر از درونِ گُود بازی را می‌بیند و منتقد حرفه‌ای از بیرون. بدونِ این‌که بگویم نگاهِ درونی دقیق‌تر یا ارزشمندتر از نگاه بیرونی است، هر یک در جای خود کارآمد است. به‌هرحال، درکِ درونیِ یک هنرمند از اثر هنری، برآمده از تجربۀ شخصیِ اوست، گرچه دلیل نمی‌شود که نظر هر شاعر یا هنرمندی را دربارۀ اثرِ شاعر یا هنرمندِ دیگر صحیح و صواب بدانیم.

ضمنا از این مجموعه نقل‌ها، در مجلۀ نوپا، مقصود ثانوی این است که مقدمّاتی برای تدوینِ تاریخ نقد ادبی در آثار شاعران و نویسندگان فراهم آید. اما مقصود اول آن است که خوانندگان مجله بدانند که شعرای برجستۀ ادبیات فارسی از آغاز تا امروز، چه حساسیت‌های ظریفی دربارۀ شعر داشته‌اند تا خرده‌گیری‌های ما را در کارِ نقدِ شعر مجلّه از زمرۀ متّه به خشخاش گذاشتن به حساب نیاورند.

شاعران عصر کلاسیک یا شاعران برجستۀ پیش از انقلاب، اگر با همان دقتی که بر کار خود داشتند، به کار شاعران امروز می‌نگریستند تردید است که برخی را اصلا شاعر و هنرمند به حساب می‌آوردند. کسانی را که گاهی به نظر می‌آید شعر خود را بدون هیچ کوششِ هنری و زبانی، و بدون بازخوانی و اصلاح منتشر می‌کنند (حتی کسانی از ایشان که خود معلّم شعر و شاعری هم هستند!) شاعرِ حرفه‌ای کسی است که علاوه بر محتوای شعر، به تک تک کلمات و ارتباط ساختاریِ آن‌ها با ساختار شعر و موسیقیِ کلام می‌اندیشد، و نیز کمی هم برای نوآوری در زبان و محتوا صرفِ وقت می‌کند. بنابراین نمی‌تواند، هر روز در فضای مجازی حاضر باشد، هر ماه و سال هم به قدرِ دفتر شعری آفرینشِ هنری عرضه کند.

باری، از نقدهایی که در خلال متونِ ادب فارسی یافته‌ام چندی را در این‌جا نقل می‌کنم. در این خصوص سعی بر این است که برخی نمونه‌ها از متون کهن باشد، و نمونه‌هایی نیز از نقد شعر در زبان شاعران معاصر ذکر شود، که علاقمندان هر دو حوزۀ شعر کلاسیک و شعر معاصر به خواندن ترغیب شوند و نفعش دو جانبه باشد.

در آخر، چندی از لطایف و ظرایفی که از تذکره گردی‌ها حاصل کرده‌ام، برای تفریح خاطر خوانندگان می‌آورم، که با دقت معلوم می‌شود این لطیفه‌ها هم از نگرشِ انتقادی و نکته‌هایی در سیر دستمایه‌های ادبی خالی نیست.

تذکر آخر این‌که، نقلِ این نقدها نه به منزلۀ تأیید و موافقت، بلکه برای فراهم آوردنِ زمینۀ بحث است.

شاعر قرن سوم هجری

دعوی کنی که شاعر دهرم ولیک نیست

در شعر تو نه حکمت و نه لذّت و نه چَم[۱]

معلوم نیست شهید این بیت را دربارۀ شعر کدام شاعر سروده است. اما در همین یک بیت معلوم است که نقد شهید به آن شاعرِ بینوا که خود را شاعر دهر می‌دانسته، هم از حیث محتوایی بوده است و هم هنری و صوری.

او شعرِ شاعرِ مورد نظرش را هم خالی از حکمت می‌داند، و هم عاری از ذوق و آراستگی (= چَم)؛ بنابراین شاعری مثل شهید بلخی که از اولین شعرای فارسی‌ست و می‌توان گفت اولین غزلِ غنایی فارسی سرودۀ اوست، شعرِ نیکو را شعری می‌داند که صورت و محتوایش پرورده و آراسته باشد و ضمنا خواننده از آن لذت هنری و ادبی ببرد، یعنی درست همان صفاتی که یک شعر خوب باید داشته باشد.

طفل صدساله ای به نامِ شعر نو، گفت و گوی صدرالدین الهی با نادر نادرپور، ویراستار محمدحسین مصطفوی، نشر تاک در آمریکا، تاریخ مقدمۀ صدرالدین الهی: آبان ۱۳۹۴

استاد ارجمند مرحوم احسان یارشاطر دربارۀ این کتاب در پاسخِ این پرسشِ ماندانا زندیان: «به مباحث نظری دربارۀ شعر امروز هم علاقه‌مندید؟» می‌گوید: «زمانی مقالات، مصاحبه‌ها و بحث‌های مربوط به نظریه‌های شعر مدرن را پی‌گیری می‌کردم. متنِ پرمایه‌ای هست به نامِ “طفل صد ساله‌ای به‌نام شعر نو” که مصاحبه‌ای‌ست مفصّل که دکتر صدرالدین الهی با نادرپور تنظیم کرده و در آن کم و بیش به همۀ مکتب‌های شعر فارسی و همۀ شاعران نوپرداز پرداخته است، بهترین متنی ست که من دربارۀ مسائلِ نظریِ شعر مدرنِ فارسی خوانده ام.» (احسان یارشاطر در گفت و گو با ماندانا زندیان، شرکت کتاب، لوس آنجلس، ۱۳۹۵، ص ۴۹)

لازم است بر سخنی که در آغاز این نوشته آورده شد باز تأکید شود که مقصود از نقلِ گفته‌های نادر نارپور از کتاب «طفل صد ساله ای به نامِ شعر نو» نه تأیید، بلکه مطرح کردنِ انتقادات و نظرات یک شاعر در خصوص تعدادی از شاعرانِ هم روزگارش و فراهم آوردن زمینۀ بحث است، بنابراین به‌جا و بلکه ضروری‌ست که در نظراتِ نادرپور هم با نگاهِ انتقادی نگریسته شود.

منبع مطلب : anthropologyandculture.com